درخت در نمادپردازی های عارفانه و ریشه های اسطوره ای آن
نویسندگان
چکیده مقاله:
درخت از دورترین ایام، در اساطیر، آیینها و کیشهای عرفانی، دارای اهمیت بوده است. بسیاری از اقوام باستانی، آن را بهعنوان نماد جایگاه خدایان یا خود خدا میپرستیدند. در دورههای بعدی نیز وسیلۀ صعود به آسمان و یکی از راههای برقراری ارتباط با خدایان بوده است. در متون عرفانی، از نماد درخت برای تبیین مفاهیم گوناگون استفاده شده است. تکرار مضمون درخت در اساطیر و عرفان، این سؤالات را برای نگارندگان ایجاد کرد: 1. کارکردهای درخت در عرفان چه ارتباطی با کارکردهای اسطورهای آن دارند؟ 2. نماد درخت از اسطوره تا عرفان، چه مراحلی از دگردیسی را پشت سر نهاده است؟ در این جستار با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، ارتباط میان مضامین عرفانی درخت و باورهای اساطیری بررسی میشود. مطابق نتایج، برخی از کارکردهای درخت در عرفان که عبارتاند از: نمادینگی تجلیگاه خدا، معرفت، انسان کامل و آفرینش، صورت تحولیافتۀ کارکردهای درخت در دوران اساطیری است. باورهای اسطورهای با رشد فکری بشر، تغییر چهره دادهاند، صورتی معقول یافتهاند و به شکل متعادلتری در ادیان نمود پیدا کردهاند. این باورهای تعدیلشده، بر اثر مجاورت یا تأثیرپذیری عرفان اسلامی از ادیان و نحلههای عرفانی قدیمیتر، وارد ادبیات عرفانی شدهاند.
منابع مشابه
مقدمه ای بر گروه خودریختی های درخت های ریشه دار منتظم و برخی زیرگروههای آن
این مقاله به معرفی یکی از موضوع های واقع در نقطه همرس رشته های نظریه گروه، نظریه گراف، علوم کامپیوتر و توپولوژی می پردازد. هنگامی که ماکس دن در اوایل قرن بیستم، مساله کلمه در گروهها را مطرح و آن را به روش ترکیبیاتی برای گروههای رویه حل کرد، در واقع به طور ضمنی تداخل رشته های مزبور را نیز اعلام نمود. در این مقاله درباره این پرسش صحبت می کنیم که گروههایی بسازید که مساله کلمه آنها حل پذیر باشد. هد...
متن کاملهوم عابد در شاهنامه و ریشه های اسطوره ای آن
هوم یا هئومه که در فرهنگ ودائی سئوما نام دارد، گیاهی پررمز و راز است که خود را در جایگاه خدایان و ایزدان در پهنه اساطیر هند و ایرانی جای داده است. ردپای این ایزدگیاه، در کهن ترین آثار مکتوب نظیر وداها و نیز اوستا، تا ادبیات دوره میانه و سپس شاه نامه فردوسی بچشم می خورد. هم اکنون نیز جایگاه این گیاه و افشره مقدس آن در آیین های دینی زرتشتیان، یادگاری از پیشینه درخشان و فراتاریخی آن است. این پژوهش...
متن کاملمقایسة نمادپردازی نور و سیاهی در شهود عارفانه در طریقة کبرویه و مسیحیت شرقی
در این پژوهش شهود در عرفان طریقة کبرویه با عرفان مذهب ارتدکس به صورت مقایسهای بررسی میشود. بیشتر عرفای هر دو طریق خدا را در قالب نور مشاهده کردهاند، اما گروهی از آنان خدا را در نماد سیاهی یا نور سیاه تجربه نمودهاند. آنان برای تنزیه خدا از هر گونه تشبیهی، حضور درکناپذیر او را در نماد نور سیاه بیان کردهاند؛ این نوری است که موجب دیدن است، ولی خود از شدت ظهور و کمال قرب دیده نمیشود. در این ...
متن کاملنقد اسطوره ای نوشته های کافکا
فرانتس کافکا به عنوان یک نویسنده فلسفی، در پی یافتن حقیقت است و به تجربیات شخصی زندگی خود بعدی اسطوره ای می بخشد. این دورنمایه افلاطونی، این اشتیاق روح برای یافتن حقیقت، مضمون اصلی داستان های بلند و کوتاه او به شمار می آید. در این مقاله، شاهکارهای کافکا، در ارتباط باکتاب مقدس، تفسیر می شوند. در تمام نوشته هایش، حقیقت غایب است و قهرمانان می کوشند تا به آن برسند: حقیقت به صورت نمادین در دادگاه، ق...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 15
صفحات 67- 93
تاریخ انتشار 2016-11-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023